روغن صنعتی

روغن های صنعتی از مهمترین محصولات در صنایع مختلف هستند که برای روان سازی، خنک کاری و محافظت از قطعات متحرک مورد استفاده قرار می گیرند. این روغن ها از پایه های نفتی یا سنتتیک ساخته می شوند و با توجه به کاربرد مورد نظر، افزودنی های مختلفی به آنها اضافه می شود. از جمله مهمترین افزودنی ها می توان به مواد ضد سایش، ضد خوردگی، ضد کف و بهبود دهنده شاخص گرانروی اشاره کرد. روغن های صنعتی باید دارای خواص فیزیکی و شیمیایی مناسب مانند پایداری حرارتی، مقاومت در برابر اکسیداسیون و قابلیت روان کنندگی مطلوب باشند.

روغن های هیدرولیک یکی از پرمصرف ترین انواع روغن های صنعتی هستند که در سیستم های هیدرولیک ماشین آلات صنعتی، تجهیزات سنگین و پرس ها کاربرد دارند. این روغن ها باید دارای خواص ضد سایش عالی، پایداری برشی مناسب و قابلیت جداسازی سریع هوا و آب باشند. روغن های هیدرولیک معمولاً در کلاس های مختلف ISO VG با گرانروی های متفاوت تولید می شوند. عملکرد مناسب این روغن ها برای کارکرد ایمن و بهینه سیستم های هیدرولیک ضروری است. انتخاب روغن هیدرولیک نامناسب می تواند باعث آسیب به پمپ ها و سایر اجزای سیستم شود.

روغن های دنده یا گیربکس نوع دیگری از روغن های صنعتی هستند که برای روانکاری انواع چرخ دنده ها و گیربکس های صنعتی استفاده می شوند. این روغن ها باید توانایی تحمل فشارهای بسیار بالا را داشته باشند و از سایش و خوردگی دنده ها جلوگیری کنند. افزودنی های EP یا تحمل فشار فوق العاده از مهمترین مواد افزودنی در روغن های دنده هستند. پایداری حرارتی و اکسیداسیونی بالا نیز از خواص ضروری این روغن هاست. روغن های دنده در گرید های مختلف SAE و ISO تولید می شوند.

روغن های کمپرسور برای روانکاری و خنک کاری انواع کمپرسورهای هوا و گاز مورد استفاده قرار می گیرند. این روغن ها باید دارای نقطه اشتعال بالا، پایداری حرارتی و اکسیداسیونی مناسب و قابلیت جداسازی سریع آب و هوا باشند. روغن های کمپرسور معمولاً از پایه های سنتتیک یا معدنی با کیفیت بالا ساخته می شوند. افزودنی های ضد سایش، ضد خوردگی و ضد اکسیداسیون از اجزای مهم این روغن ها هستند. عمر مفید و کارایی کمپرسورها به شدت به کیفیت روغن مورد استفاده وابسته است.

روغن های توربین در نیروگاه ها و صنایع مختلف برای روانکاری توربین های بخار، گاز و آبی استفاده می شوند. این روغن ها باید دارای پایداری اکسیداسیونی بسیار بالا، قابلیت جداسازی عالی آب و هوا و خواص ضد زنگ و خوردگی مناسب باشند. عمر سرویس طولانی از ویژگی های مهم روغن های توربین است. معمولاً از پایه های روغنی گروه II و III با کیفیت بالا برای تولید این روغن ها استفاده می شود. افزودنی های آنتی اکسیدان، ضد خوردگی و ضد کف در فرمولاسیون این روغن ها نقش مهمی دارند.

روغن های ترانسفورماتور برای عایق کاری الکتریکی و انتقال حرارت در ترانسفورماتورها و تجهیزات الکتریکی فشار قوی کاربرد دارند. این روغن ها باید دارای مقاومت الکتریکی بسیار بالا، پایداری اکسیداسیونی عالی و نقطه اشتعال بالا باشند. خلوص بالا و عدم وجود رطوبت و ذرات معلق از الزامات مهم روغن های ترانسفورماتور است. این روغن ها معمولاً از پایه های نفتنیک با کیفیت بالا تولید می شوند. افزودنی های آنتی اکسیدان و پاسیواتور فلزات در این روغن ها استفاده می شوند.

روغن های برش یا Cutting Oils برای خنک کاری و روانکاری در عملیات ماشینکاری فلزات مانند تراشکاری، فرزکاری و سوراخکاری کاربرد دارند. این روغن ها باید دارای خواص خنک کنندگی و روانکاری عالی باشند و از سایش ابزار جلوگیری کنند. روغن های برش به دو دسته محلول در آب و غیر محلول در آب تقسیم می شوند. افزودنی های EP، ضد سایش و ضد خوردگی از اجزای مهم این روغن ها هستند. قابلیت تصفیه و بازیافت نیز از ویژگی های مهم روغن های برش است.

روغن های گردش یا Circulating Oils در سیستم های روغنکاری مرکزی و گردشی استفاده می شوند که روغن به صورت مداوم در سیستم گردش می کند. این روغن ها باید دارای پایداری اکسیداسیونی بالا، قابلیت جداسازی خوب آب و هوا و خواص ضد سایش و خوردگی مناسب باشند. عمر سرویس طولانی و حفظ خواص در دماهای بالا از الزامات مهم این روغن هاست. روغن های گردش معمولاً در گریدهای مختلف ISO VG تولید می شوند. فیلتراسیون مناسب برای حذف آلودگی ها در این سیستم ها بسیار مهم است.

گریس های صنعتی نیز نوعی روغن صنعتی نیمه جامد هستند که از ترکیب روغن پایه با مواد قوام دهنده و افزودنی های مختلف ساخته می شوند. گریس ها برای روانکاری یاتاقان ها، بلبرینگ ها و سایر قطعات متحرک استفاده می شوند که امکان استفاده از روغن روان وجود ندارد. نوع صابون قوام دهنده، روغن پایه و افزودنی ها تعیین کننده خواص و کاربرد گریس ها هستند. گریس های صنعتی باید دارای پایداری مکانیکی مناسب، مقاومت در برابر شستشو با آب و خواص ضد سایش خوب باشند.

انواع روغن صنعتی

روغن های هیدرولیک یکی از پرمصرف‌ترین انواع روغن‌های صنعتی هستند که در سیستم‌های هیدرولیک استفاده می‌شوند. این روغن‌ها دارای خواص ضد سایش، ضد خوردگی و ضد کف بوده و در گریدهای مختلف ISO VG تولید می‌شوند. استفاده از روغن هیدرولیک مناسب باعث افزایش عمر قطعات، کاهش اصطکاک و بهبود عملکرد سیستم‌های هیدرولیک می‌شود.

روغن‌های دنده صنعتی برای روانکاری انواع چرخ دنده‌ها و گیربکس‌های صنعتی کاربرد دارند. این روغن‌ها با افزودنی‌های EP برای تحمل فشارهای بالا تقویت شده و در دو نوع معدنی و سنتتیک تولید می‌شوند. پایداری حرارتی و اکسیداسیونی بالا از ویژگی‌های مهم روغن‌های دنده است که باعث افزایش عمر روغن می‌شود.

روغن‌های توربین که در نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ استفاده می‌شوند، باید دارای پایداری اکسیداسیونی بسیار بالا، قابلیت جداسازی عالی آب و هوا و خواص ضد خوردگی مناسب باشند. این روغن‌ها معمولاً از پایه‌های روغنی با کیفیت بالا تولید شده و عمر سرویس طولانی دارند.

روغن‌های کمپرسور برای روانکاری و خنک کاری کمپرسورهای هوا و گاز استفاده می‌شوند. این روغن‌ها باید دارای نقطه اشتعال بالا، پایداری حرارتی مناسب و قابلیت جداسازی آب و هوا باشند. روغن‌های کمپرسور معمولاً از پایه‌های سنتتیک یا معدنی با کیفیت بالا ساخته می‌شوند.

روغن‌های ترانسفورماتور که برای عایق کاری الکتریکی و انتقال حرارت در ترانسفورماتورها استفاده می‌شوند، باید دارای مقاومت الکتریکی بالا و خلوص زیاد باشند. این روغن‌ها معمولاً از پایه‌های نفتنیک تولید شده و حاوی افزودنی‌های آنتی اکسیدان هستند.

روغن‌های برش یا Cutting Oils در عملیات ماشینکاری فلزات برای خنک کاری و روانکاری استفاده می‌شوند. این روغن‌ها در دو نوع محلول در آب (امولسیونی) و غیر محلول در آب تولید می‌شوند. افزودنی‌های EP و ضد سایش از اجزای مهم این روغن‌ها هستند.

روغن‌های گردشی یا Circulating Oils در سیستم‌های روانکاری مرکزی استفاده می‌شوند. این روغن‌ها باید دارای پایداری اکسیداسیونی بالا و قابلیت جداسازی خوب آب و هوا باشند. عمر سرویس طولانی و حفظ خواص در دماهای بالا از ویژگی‌های مهم این روغن‌هاست.

روغن‌های راهنما یا Way Oils برای روانکاری ریل‌ها و سطوح لغزشی در ماشین‌ابزار استفاده می‌شوند. این روغن‌ها باید دارای چسبندگی مناسب به سطوح فلزی و خواص ضد سایش خوب باشند. افزودنی‌های Tackiness برای افزایش چسبندگی به این روغن‌ها اضافه می‌شوند.

روغن‌های حرارتی یا Heat Transfer Oils برای انتقال حرارت در سیستم‌های گرمایش غیرمستقیم استفاده می‌شوند. این روغن‌ها باید دارای پایداری حرارتی بالا، ضریب انتقال حرارت مناسب و مقاومت در برابر اکسیداسیون باشند. روغن‌های حرارتی معمولاً از پایه‌های سنتتیک یا معدنی با کیفیت بالا تولید می‌شوند.

گریس‌های صنعتی نیز نوعی روانکار نیمه جامد هستند که از ترکیب روغن پایه با مواد قوام دهنده و افزودنی‌های مختلف ساخته می‌شوند. این روانکارها در شرایطی که امکان استفاده از روغن روان وجود ندارد، کاربرد دارند و باید دارای پایداری مکانیکی و مقاومت در برابر شستشو باشند.

ویژگی ها و مشخصات روغن صنعتی

ویژگی های اصلی روغن های صنعتی شامل پایداری حرارتی و اکسیداسیونی بالا است که باعث می شود روغن در دماهای کاری بالا مقاومت خوبی داشته باشد. همچنین خواص ضد سایش و ضد خوردگی این روغن ها باعث محافظت از قطعات و تجهیزات می شود. قابلیت جداسازی سریع آب و هوا نیز از ویژگی های مهم روغن های صنعتی است که عملکرد سیستم را بهبود می بخشد.

شاخص گرانروی مناسب و پایداری برشی از دیگر مشخصات مهم روغن های صنعتی هستند. گرانروی باید در محدوده دمایی کارکرد تجهیزات ثابت بماند و افت نکند. همچنین روغن باید در برابر نیروهای برشی مقاوم باشد و خواص خود را حفظ کند. نقطه ریزش پایین و نقطه اشتعال بالا نیز برای عملکرد مناسب روغن در دماهای مختلف ضروری است.

مقاومت در برابر کف کردن و تشکیل رسوب از ویژگی های کلیدی روغن های صنعتی است. کف کردن باعث کاهش کارایی روانکاری شده و تشکیل رسوب می تواند به قطعات آسیب برساند. افزودنی های ضد کف و پاک کننده برای بهبود این خواص به روغن اضافه می شوند.

خاصیت روانکاری و کاهش اصطکاک، اصلی ترین عملکرد روغن های صنعتی است. لایه روغن باید بتواند سطوح متحرک را از هم جدا نگه دارد و اصطکاک را به حداقل برساند. ضخامت لایه فیلم روغن و مقاومت آن در برابر فشارهای بالا از عوامل موثر در روانکاری است.

سازگاری با مواد آببندی و قطعات پلیمری از دیگر مشخصات مهم روغن های صنعتی است. روغن نباید باعث تورم یا تخریب اورینگ ها و آببندها شود. همچنین باید با رنگ ها و پوشش های محافظ سازگار باشد تا به آنها آسیب نرساند.

قابلیت تصفیه پذیری و فیلتراسیون مناسب برای افزایش عمر روغن ضروری است. روغن باید بتواند به راحتی از فیلترها عبور کند و آلودگی ها و ذرات معلق از آن جدا شوند. سیستم های تصفیه روغن باید بتوانند عملکرد موثری در حذف آلودگی ها داشته باشند.

پایداری رنگ و عدم تغییر خواص در اثر نور و حرارت از ویژگی های ظاهری مهم روغن های صنعتی است. تیره شدن رنگ روغن معمولا نشانه اکسیداسیون و تخریب آن است. روغن باید بتواند رنگ و شفافیت خود را در طول دوره کارکرد حفظ کند.

قابلیت اختلاط با روغن های مشابه نیز از مشخصات مورد نیاز روغن های صنعتی است. در شرایطی که نیاز به مخلوط کردن روغن های مختلف باشد، باید سازگاری لازم وجود داشته باشد. ناسازگاری روغن ها می تواند باعث رسوب و کاهش کارایی شود.

مقاومت در برابر برش و تنش های مکانیکی از ویژگی های مهم روغن های صنعتی است. روغن نباید در اثر نیروهای برشی دچار شکست مولکولی و کاهش گرانروی شود. پایداری مکانیکی مناسب برای حفظ خواص روانکاری ضروری است.

قیمت مناسب و در دسترس بودن نیز از عوامل موثر در انتخاب روغن های صنعتی است. روغن باید از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد و به راحتی در بازار یافت شود. کیفیت و قیمت باید تناسب منطقی داشته باشند.

نکات مهم در خرید روغن صنعتی

هنگام خرید روغن صنعتی، اولین و مهمترین نکته تطابق مشخصات فنی روغن با الزامات دستگاه و شرایط کاری است. باید گرید روغن، نوع پایه، گرانروی و سایر مشخصات فنی دقیقاً مطابق با توصیه سازنده تجهیزات باشد. همچنین شرایط محیطی مانند دما، رطوبت و آلودگی ها باید در انتخاب روغن مناسب در نظر گرفته شود.

اصالت برند و اعتبار تولیدکننده روغن از موارد کلیدی است که باید به آن توجه شود. برندهای معتبر معمولاً کیفیت ثابت و قابل اطمینانی دارند و خدمات پس از فروش مناسبی ارائه می دهند. بهتر است روغن از نمایندگی های رسمی یا فروشندگان معتبر خریداری شود تا از اصل بودن محصول اطمینان حاصل شود.

تاریخ تولید و انقضای روغن باید کنترل شود و از خرید روغن های تاریخ گذشته یا نزدیک به انقضا خودداری گردد. شرایط نگهداری روغن در انبار فروشنده نیز مهم است و باید از نگهداری صحیح روغن در شرایط استاندارد اطمینان حاصل شود. بسته بندی روغن باید سالم و بدون نشتی باشد.

قیمت روغن باید با کیفیت و مشخصات فنی آن تناسب داشته باشد. قیمت های بسیار پایین معمولاً نشان دهنده کیفیت نامناسب یا تقلبی بودن روغن است. مقایسه قیمت بین فروشندگان مختلف و استعلام قیمت از چند منبع معتبر توصیه می شود.

گواهینامه های کیفیت و استانداردهای معتبر از موارد مهمی هستند که باید در خرید روغن به آنها توجه شود. استانداردهای بین المللی مانند ISO و DIN و گواهینامه های کیفیت معتبر، نشان دهنده کیفیت مناسب روغن هستند.

حجم خرید باید متناسب با میزان مصرف و شرایط نگهداری باشد. خرید حجم زیاد روغن بدون داشتن شرایط نگهداری مناسب می تواند باعث افت کیفیت روغن شود. همچنین هزینه های نگهداری و انبارش نیز باید در نظر گرفته شود.

سوابق و تجربیات قبلی استفاده از روغن در صنعت مورد نظر باید بررسی شود. نظرات و تجربیات سایر مصرف کنندگان می تواند در انتخاب روغن مناسب کمک کننده باشد. مشاوره با کارشناسان و متخصصان روانکاری نیز توصیه می شود.

بسته بندی و حمل و نقل روغن باید مطابق با استانداردها باشد. ظروف و بشکه های روغن باید از جنس مناسب و مقاوم باشند. شرایط حمل و نقل نیز باید به گونه ای باشد که به کیفیت روغن آسیب نرساند.

خدمات پس از فروش و پشتیبانی فنی از موارد مهم در انتخاب فروشنده روغن است. امکان آنالیز روغن، مشاوره فنی و خدمات اضطراری از مواردی است که می تواند در انتخاب فروشنده موثر باشد.

امکان تهیه نمونه و تست روغن قبل از خرید حجم زیاد نیز بسیار مهم است. این کار امکان بررسی کیفیت واقعی روغن و تطابق آن با نیازها را فراهم می کند. آنالیز نمونه روغن می تواند اطلاعات مفیدی درباره کیفیت واقعی آن ارائه دهد.